خداوند متعال سرنوشت بشر را به گونه­ای رقم زده که در دامن طبیعت رشد کند و ببالد و به طور کامل به آن وابسته و نیازمند باشد. متقابلاً طبیعت را نیز طوری آفرید که در خدمت انسان قرار گیرد، نیازهای وی برآورد و آرامش، لذّت و شادی را برایش به ارمغان آورد

 درخت، نماد قدرت الهی

اصولاً درختان، هر یک به تنهایی آیتی هستند که قدرت و توانایی خداوند را در برابر چشم هر بیننده ای به نمایش می گذارند و هر بخش از این آفرینش عجیب و زیبای خداوند، دفتری عظیم از معرفت خداوند بزرگ است. سعدی شیرین سخن می گوید    :

برگِ درختانِ سبز در نظر هوشیار

هر ورقش دفتری است معرفت کردگار

درخت و تسبیح خداوند

براساس آموزه های قرآن کریم، هرچه در عالم آفرینش، لباس هستی پوشیده و از «عدم    » به «وجود» آمده اعم از جمادات، نباتات و حیوانات جملگی با زبان حال و زبان قال به تسبیح و تقدیس و ستایش ذات اقدس الهی مشغول اند    .

نقش درخت در زندگی موجودات

قرآن کریم،همان کسی که برای شما از درخت سبز، آتش آفرید و شما به وسیله آن، آتش می افروزید.

تأمین غذای حیوانات اهلی و برخی حیوانات غیراهلی نیز از کارکردهای درختان به شمار رفته است    .

ارزش زیست محیطی درختان

مقام معظم رهبری در پیامی به مناسبت هفته منابع طبیعی بر همین نکته تأکید می فرمایند    :

.برای چنین اقدامی، البتّه ابعاد گسترده فرهنگی و اهمیت افزایش آگاهی و آموزش عمومی نباید فراموش شود… برای سرسبز نگاه داشتن کشور باید نهضتی فراگیر به پا شود؛ نهضتی که آحاد مردم در آن سهیم باشند؛ همان­گونه که دیروز و امروز، همگی برای حفظ ایمان و اعتقاد و اخلاق قیام کردند    ».

همچنین در اهمیت درخت­کاری فرمودند    :

در تعلیمات دینی ما و در سنّت انبیاء و اولیاء: درخت­کاری، آبیاری و به طور کلی آبادسازی زمین و مزرعه و مرتع و پرورش دام و طیور، عبادت محسوب می­شود.

جنگل ها و درختان با تنظیم جریان­های آبی، جلوگیری از فرسایش آب، باد، خاک و طغیان رودخانه­ها، افزایش عمر مفید مخازن آبی و سدها تعدیل آب و هوای محیط و تأمین آب مورد نیاز اراضی کشاورزی، پشتوانه­ای مطمئن برای زمین­های کشاورزی دشت­ها به شمار می آیند و در افزایش تولید و ارتقای کیفی محصولات کشاورزی در واحد سطح تأثیر به سزایی دارند. جنگل ها با انجام عمل فتوسنتز یکی از منابع مهم تولید اکسیژن مورد نیاز موجودات زنده به شمار می­آیند،ضمن این که وضعیت تابش نور خورشید در فضای جنگلی نقش مؤثری در آرامش روحی انسان ها دارد   .

چنان که در روایتی از امام علی (ع) آمده است که فرمود:

از جمله عوامل افزایش عمر (طول عمر)، عبارت است از: پرهیز از مردم آزاری و قطع کردن درختان سرسبز».

در حدیثی، امام کاظم (ع) نگاه کردن به سبزه و سبزه زار (مزارع و جنگل ها و درختان سرسبز ، موجب جلا بخشیدن به چشم می شود.

فضیلت درختکاری در روایات

در روایتی از امام صادق (ع) آمده است که شخصی از حضرت (ع) پرسید: برخی می گویند کشاورزی مکروه است. آن حضرت (ع) در پاسخ فرمود: «درخت بکارید و کشاورزی کنید که هیچ عملی از آن حلال تر و پاکیزه تر نیست. سوگند به خدا که هنگام ظهور حضرت ولی عصر (عج)، درختکاری و کشاورزی بسیار گسترده می شود»

در حدیث دیگری پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «هر مسلمانی که درختی بکارد یا زراعتی کشت کند که از آن پرندگان و انسان ها و یا حیوانی بخورند، چنین کاری برای او صدقه محسوب می شود».همچنین در کنزُالعُمّال از آن حضرت روایت شده است که فرمود: «هرکس درختی بکارد و از آن حفاظت کند تا ثمر دهد، خداوند به اندازه ثمره آن، به وی پاداش خواهد داد]

بر اساس روایت دیگری از آن حضرت وارد شده است که فرمود: «…کسی که درختی بکارد، تا زمانی که یکی از مخلوقات خدا از آن بهره می برد، خداوند به او پاداش می دهد».مُحدِّث نوری روایتی را از پیامبر اسلام(ص) نقل کرده که حضرت فرمودند:

 اگر عمر جهان پایان یابد و قیامت فرارسد و یکی از شما نهالی در دست داشته باشد، چنانچه به قدرکاشتن آن فرصت باشد، باید آن را بکارد.          

بهسازی شیوه های درختکاری

پیامبر اسلام(ص) فرمود:

برادرم عیسی (ع) از شهری گذشت که درختان آن دیار کرم خورده بود. مردم نزد عیسی آمدند و از این مشکل شکوه کردند. ایشان فرمود: داروی این مرض در اختیار شماست. شما عادت دارید به هنگام کاشتن درخت فقط خاک به پای آن می ریزید و نباید چنین کنید، بلکه سزاوار است نخست آب به ریشه های درخت بریزید، آن گاه خاک بر آن بریزید تا در درختان کرم واقع نشود. پس آنان به دستور آن حضرت عمل کردند و این مشکل برطرف شد.